"Η λέξη "Έλληνας", που επανήλθε ως εθνική μας ονομασία τον 19ο αιώνα, είναι δημιούργημα της εποχής του Διαφωτισμού και της ανάπτυξης των εθνικισμών στην Ευρώπη.
Αντίθετα,οι Ρωμιοί ήταν περήφανοι πολίτες ενός υπερεθνικού κράτους που ενσωμάτωνε διάφορα έθνη διαμέσου του ελληνικού πολιτισμού και επεκτεινόταν πολύ πέρα από τα όρια της αρχαίας ή της νεώτερης Ελλάδας. Επεκτεινόταν όχι ως κατακτητής, αλλά ως φορέας της μιας Οικουμενικής Χριστιανικής Αυτοκρατορίας πάνω στη γη."
Λοιπόν Πλουτώνιε, θέλω τη γνώμη σου επί αυτού του θέματος!
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
8 comments:
Φίλε Λόχα, το θέμα που θέτεις είναι αρκετά ζόρικο, ακανθώδες θα το χαρακτήριζα, και ίσως και λίγο αφηρημένο ως προς την επιστημονική του τεκμηρίωση. Ομολογώ ότι δεν το έχω βασανίσει και πολύ μέσα μου, κι έτσι απλά θα σου παραθέσω κάποιες απλοϊκές, αλλά ουσιαστικές, νομίζω, σκέψεις επί του θέματος.
Δε νομίζω να υφίσταται δίλημμα «Ρωμιός ή Έλληνας», γιατί απλά –κατά την προσωπική μου και φυσικά τρέχουσα άποψη- το ένα δεν αναιρεί το άλλο, αλλά το ένα περικλείει το άλλο. Θεωρώ τον εαυτό μου πρώτα Έλληνα και μετά Ρωμιό, όπως θεωρώ τον εαυτό μου επίσης Ευρωπαίο και κατ’ επέκταση κάτοικο της Γης και του Γαλαξία στον οποίο ανήκουμε κλπ κλπ.
Το γεγονός ότι «Η λέξη "Έλληνας", είναι δημιούργημα της εποχής του Διαφωτισμού και της ανάπτυξης των εθνικισμών στην Ευρώπη» δε σημαίνει ότι εφευρέθηκε το σημαινόμενο, αλλά απλά η ετικέτα. Δηλαδή αν είχε χρησιμοποιηθεί ο όρος «Σταρχιδιστής» (που ταιριάζει εδώ που τα λέμε) για να σημάνει αυτό που περιγράφει η λέξη «Έλληνας» στην ουσία δε θα άλλαζε τίποτα. Το έθνος θα παρέμενε το ίδιο, η ταμπέλα μόνο θα άλλαζε.
Για εμένα το έθνος συνδέεται πρωτίστως –αν όχι αποκλειστικά - με το «αίμα», το DNA και δευτερευόντως με το πνεύμα, την πολιτιστική κληρονομιά κλπ. Δηλαδή εάν κάποιος απόγονος Ελλήνων υιοθετηθεί από π.χ. Βολιβιανούς, μεγαλώσει σύμφωνα με τα ήθη, έθιμα, ιδεώδη και αξίες της Βολιβίας, δε σημαίνει – για εμένα πάντα – ότι δεν είναι Έλληνας. Αντίθετα, εάν κάποιος μεγαλώσει σύμφωνα με τα ελληνικά ήθη και έθιμα, γίνει κοινωνός της κλασσικής ελληνικής παιδείας, γαλουχηθεί με ελληνικά ιδεώδη, για εμένα δεν είναι και δε θα γίνει ποτέ Έλληνας, παρά μόνο Έλληνας στο πνεύμα – κάτι που φυσικά δεν είναι λίγο πράγμα και τελικά μάλλον είναι και κάτι κατά πολύ ανώτερο από το απλά να είναι Έλληνας «στη σάρκα και στο αίμα».
Άσε που απ’ ότι γνωρίζω –όσο παράξενο κι αν (ίσως) σου φανεί – ο σωστότερος προσδιορισμός είναι η λέξη «Γραικός». Ορίστε για ποιο λόγο:
« Οι όροι Ρωμαίος-Γραικός
Είναι γνωστό, βέβαια, ότι αυτοί που σε σχολικά εγχειρίδια άκριτα ονομάζονται «Βυζαντινοί» αυτοπροσδιορίζονταν ως Ρωμαίοι, δηλαδή πολίτες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Και τούτο γιατί γι' αυτούς η Ρωμαϊκή
Αυτοκρατορία δεν καταστράφηκε με την πτώση της Ρώμης. Το διάταγμα του Καρακάλλου το 212, δια του οποίου όλοι οι ελεύθεροι κάτοικοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας πολιτογραφήθηκαν ως Ρωμαίοι πολίτες, είχε αποφασιστική σημασία για τη «ρωμανοποίηση» του Ελληνισμού.
Αλλά, ενώ οι πολίτες της νέας αυτοκρατορίας θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ρωμαίους, γι' αυτό και Ρωμιοί και Ρωμιοσύνη, επειδή το κράτος τους ήταν μια συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι γειτονικοί και άλλοι λαοί [Λατίνοι, Φράγκοι, Ρώσοι, Αρμένιοι, Γεωργιανοί, Χάζαροι, Εβραίοι] τους ονόμαζαν Γραικούς [Έλληνες] και Γιουνάνι, Γιαβάνι [Ίωνες]. Ενώ οι «Βυζαντινοί» καλούσαν το κράτος τους «Βασίλειον των Ρωμαίων» οι ξένοι λαοί το ονόμαζαν Γραικία ή Γιουναστάν ή Γιοβάν [Ιωνία].
Το όνομα «Γραικός», το οποίο κατά τον Αριστοτέλη, Απολλόδωρο, το χρονικό της Πάρου και άλλες αρχαίες πηγές είναι αρχαιότερο του «Έλληνας», χρησιμοποιούνταν περιστασιακά και από τους Βυζαντινούς για λόγους αυτογνωσίας. Τις περισσότερες όμως φορές χρησιμοποιούνταν για να δηλωθεί η παιδεία, η γλώσσα, η πολιτισμένη παράδοση. Με μερικές• μόνο εξαιρέσεις, όλοι οι ξένοι λαοί χρησιμοποιούσαν τις λέξεις «Γραικοί» και «Γραικία» για να δηλώσουν τον Έλληνα και την Ελλάδα, η οποία κατ' αυτούς ταυτιζόταν με την Βαλκανική χερσόνησο και την Μικρασία. Κατά κανόνα οι μη ελληνικές πηγές αναφερόμενες στον εθνικό ελληνικό χαρακτήρα δεν κάνουν διάκριση μεταξύ αρχαίων, μη χριστιανών, και χριστιανών Ελλήνων.
Η μέγιστη πλειονότητα αυτών των ίδιων των Βυζαντινών είχαν συνείδηση της αδιάσπαστης ενότητάς τους με τους αρχαίους Έλληνες, ειδωλολάτρες μεν, όπως προείπαμε, πλην όμως προγόνους. Αν και μετά τον τέταρτο αιώνα το εθνικό όνομα «Έλλην» είχε χάσει το αρχικό νόημά του και ταυτίστηκε με το «ειδωλολάτρες», το «Γραικός» και το «Ίωνας» επεβίωσαν ως εθνικά και συνώνυμα ονόματα και χρησιμοποιούνταν από τους γειτονικούς λαούς, της Δύσεως και της Ανατολής του Βορρά και του Νότου. Ο Πρίσκος, ιστορικός του 5ου μ.Χ. αιώνα, γράφει ότι καθ' ον χρόνον ήτο απεσταλμένος πρέσβυς στην Αυλή του Αττίλα συνήντησε κάποιον ενδεδυμένον Σκυθικά που μιλούσε Ελληνικά. Όταν ο Πρίσκος τον ρώτησε που είχε μάθει την ελληνική, εκείνος χαμογέλασε και είπεν: «Είμαι Γραικός εκ γενετής».»
(Δημήτριος Κωνσταντέλος, «Μαρτυρίες για την Ταυτότητα των Βυζαντινών και των Ρωμιών σε Ελληνικές Πηγές»)
Πρόσθεσα στο blog μου link που οδηγεί στο δικό σου blog. Με άλλα λόγια σου στέλνω κόσμο. Α ρε γαμώτο, και στο Internet διαπλεκώμενα (εξ ου και διαδίκτυο);
Α ρε φιλαράκι γι'αυτό σε γουστάρω! Θα μελετήσω και την απάντησή σου για να απαντήσω..
Εν μέρει συμφωνώ, αυτά που αναφέρεις ανήκουν στη μία θεωρία, ότι δηλαδή υπάρχει συνέχεια στο έθνος.Αλλά εγώ αρχίζω να έχω αμφιβολίες..Υπάρχει και η άλλη μεριά που αναφέρει αντίθετα στοιχεία, ότι δηλαδή πχ προς το τέλος της τουρκοκρατίας, οποιονδήποτε απλό άνθρωπο να ρωτούσες δεν ήξερε καν τι είναι ο έλληνας ή θεωρούσε τους Έλληνες σαν κάτι τεράστιους ανθρώπους που ζούσαν πολύ παλιά στον τόπο τους.
Όσον αφορά στο DNA κάπου διάβασα ότι το DNA κάθε ανθρώπου έχει ελάχιστες διαφορές, δεν μπορεί δηλαδή να καταδείξει εθνική διαφορετικότητα.(θα το ψάξω καλύτερα)
Απλά, Ρωμιός σημαίνει πολίτης μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας ή περισσότερο απόγονος Ελλήνων και Ρωμαίων.
Πώς μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι είμαστε απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων όταν για χίλια χρόνια δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ Ρωμαίων και Ελλήνων;
"..Και ούτως λογίσθητε ως επί αγρίων χοίρων και πληθύν κυνήγιον, ίνα γνώσωσιν οι ασεβείς ότι ου μετά αλόγων ζώων, ως αυτοί, παράταξιν έχουσιν, αλλά μετά κυρίων και αυθέντων αυτών και απογόνων Ελλήνων και Ρωμαίων..."
Ο λόγος του Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου προς τους συμπολεμιστές του, την παραμονή της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως- (Γεωργίου Σφραντζή, Χρονικόν)
Βέβαια, υπάρχουν και αντίθετες αναφορές:
Ο Αυτοκράτωρ της Νίκαιας Ιωάννης Δούκας Βατάτζης γράφει προς τον
πάπα Γρηγόριο Θ' περί της σοφίας η οποία "εν τω γένει των Ελλήνων ημών
βασιλεύει" και πολλές άλλες..
Αλλά υπάρχουν και άλλες θεωρίες που κάνουν περιττές αυτές: ότι και οι Ρωμαίοι προέρχονταν από ελληνικά φύλα !!!
«Πώς μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι είμαστε απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων όταν για χίλια χρόνια δεν υπήρχε διάκριση μεταξύ Ρωμαίων και Ελλήνων;»
Δε μπορούμε να πούμε με σιγουριά ούτε αυτό, αλλά ούτε και πολλά άλλα πράγματα που θεωρούνται δεδομένα στην εποχή μας. Και αυτός είναι και ο βασικός λόγος που, όπως ανέφερα, δεν έχω βασανίσει και πολύ το θέμα. Δε πολυπιστεύω στην εγκυρότητα της επιστήμης της Ιστορίας γενικά, της επικρατούσας Ιστορίας, η οποία είναι το αποτέλεσμα είτε των γραφομένων των «νικητών», είτε των τεχνιέντως επιβληθέντων απόψεων κάποιων lobbies κλπ. Δεν εμπιστεύομαι ούτως ή άλλως τίποτα από όσα διαβάζω ελαφρά τη καρδία, πόσο μάλλον τα διάφορα ιστορικά ντοκουμέντα τα οποία διαδέχονται το ένα το άλλο και αντικαθιστούν το ένα το άλλο τόσο συχνά. Αν θεωρώ ότι η Στατιστική είναι η επιστήμη της λογικοφανούς εξαπάτησης, τότε θεωρώ την Ιστορία ως το πουτανάκι των επιστημών. Όσο για την ιστορία με το DNA, έχω διαβάσει τόσο πολλές τελείως αντικρουόμενες μεταξύ τους απόψεις, που έχει πάψει να με απασχολεί και αυτό.
Τελικά, δε νομίζω ότι μπορεί να βγεί κάποια άκρη στο γενικό θέμα που έθεσες και γι’ αυτό το χαρακτήρισα και ως ακανθώδες. Χέσε μέσα Πολυχρόνη δηλαδή. Καταλήγω λοιπόν ότι το μόνο σίγουρο είναι ότι αξίζει να προσπαθούμε για μια ζωή να γίνουμε τουλάχιστον Έλληνες στο πνεύμα.
Υ.Γ.: Μόλις γύρισα από τη συναυλία των Piano Magic στην Υδρόγειο. Καλή, σκοτεινή, ατμοσφαιρική, μυσταγωγική μουσική. Έχασες.
Συμφωνώ σε όλα εκτός από την άποψή σου για την ιστορία.Πολύ ακραία...Θεωρώ ότι ο καθένας που θέλει να μάθει ιστορία πρέπει να ερευνά μόνος του πρωτογενείς πηγές αλλά και να τις κρίνει αντικειμενικά.Για το συγκεκριμένο θέμα όπως είδες έχω βρεί πολλές αντικρουόμενες απόψεις με τα δικά τους επιχειρήματα και τάχω πάρει!Πάντως, είσαι απόλυτα σωστός στην κατάληξή σου:
"Καταλήγω λοιπόν ότι το μόνο σίγουρο είναι ότι αξίζει να προσπαθούμε για μια ζωή να γίνουμε τουλάχιστον Έλληνες στο πνεύμα."
Εύγε Πλουτώνιε, μεγάλε μύστη..
Post a Comment